Bertus Raatjes.

Verhoal.

| | |

Anders as aandern

(n kerstverhoal oet dizze tied)

Ol zwaarver trekt jaze wat vaster om t lief. t Is ook ja verniend kòld. n Dikke oostenwind blast deur stille en verloaten stroaten. Aandere zwaarvers hebben al laank n beschut plekje opzöcht. Gewone lu zitten lekker waarm in hoes aan kersttoavel of bie kerstboom of loaten zuch in n hotel verwennen, net wat ze willen. Zwaarver ken ook best lekker waarm zitten. Het ja breurs en zusters genog, mor hai het nooit veul om femilie geven, Roezie het e nooit moakt, mor as jongste van t haile stel en ook nog as noakomertje vuilt e zuch bie aal dij aandern nait thoes. t Laifste trekt e zuch trugge. Allenneg wezen is gain straf veur hom. Op schoule het e nooit echte kammeroaden had. Schoulmeesters zeden, dat e n echte dreumerd was, n beetje n stiekemerd. Ze begrepen hom nait en ze vruigen zuch of, wat of dr wel van hom trèchte komen zol. Toch het e deurleerd en as aarbaaiderszeun het e t goud doan op 't gymnasium.

Toun t leren doan was, hebben ze hom n goie boane aanboden, mor dij sluig e of. Hai wol doun woar dat e zin in haar.
Laank was e nooit bie aine aan t waark, mor ontslag het e nooit kregen, want wat e dee, dat dee hai hartstikke goud en n eerleker vent was dr nait.
n Proatjesboksem was e ook nait. Misschien moggen n beule mensen hom juist doardeur groag lieden, al wazzen dr ook gounent dij zeden, dat e n vent van twaalf ambachten en dattien ongelukken was. Hai zòl achterbaks wezen, n deug-nait, n slaif. Dij lu hebben wizze n aander mit zuchzulf vergeleken.
Aigenzinneg kwam e wel over en as e genog van t waark haar, kwam e gewoon nait weer. Op dij menaar het e mennegain aanscheten.
In t boetenlaand het e ook nog waarkt, want waark was ja wel overal te kriegen, mor t allerlaifste zwurf e zomor wat rond. Den vuilde hai zuch op zien gemak.

Ain echte kammeroad het e wel had. Dat was net zo'n soort keerl. Ze haren mekoar op t schip kennen leerd., want voaren het e ook nog en dat dee hai t langste. Toun kammeroad aan wale bleef en traauwde is zwaarver weer aan t zwaarven goan.

Ainmoal in t joar zöcht e zien kammeroad op en den proaten ze uren. As e weer vòtgoaait, ken e dr weer n zetje tegen. n Goud pak en zo, buutse vol centen. Kammeroad zörgt ja veur zien geld en mit n nij paske van bank ken e ook overal wel geld kriegen. Schooien het e n hekel aan en as e wil ken e ook wel in t allerbeste hotel sloapen, mor n dak boven kop is veuls te benaauwd. t Vrije leven trekt hom slim aan.
Van breurs en zusters het e in joaren niks heurd en hai wait nait ains, of zien òl moeke nog leeft. Hou zòllen ze t moaken. Denken ze ook aan hom? Gek, dat e nou net op kerstdag aan femilie denkt. Hai blift eemkes stoan en kikt om zich tou. Hoezen kieken hom aan, hoezen dij gain waarmte oetstroalen. Veur ven-sters hangen dikke gedienen. Wat hom anders niks schelen ken, dat wil e nou toch stomme groag! Mit haile femilie om kerstboom tou zitten.

t Begunt ook nog te snijen. Dikke wollege vlokken worren in houken en hörns smeten. As t zo deurgaait, is dr mörgen niks meer van de smereghaid op stroa-ten en zo te zain. Gainaine ken den meer zain wat veur voeleghaid r op weerld is. Weerld dij den net as n beule mensen is. Doar kennen je aan boetenkaante ook nait aan zain wat of dr binnenin leeft. Voak is t van boeten bont en van binnen stront.
Zwaarver lòpt weer wieder. t Vaalt hom slim stoer en mit muite bentert hai deur snij, dij hier en doar al op dikke bulten waaid is. Kopzère woar e leste tied slim last van het, komt ook weer opzetten. Eemkes oetrusten tegen n boom ? Nee, wieder mor weer.Zwaarver is nou in n boetenwieke van stad, woar ze niks van zwaarvers hebben mouten.
Rieke stinkerds in dure hoezen. Kangeroebuurt nuimen sommege lu dizze buurt. Joa, grote sprongen en lege buidels ! Hier worren zwaarvers en dij dr op lieken nog nait mit nekke aankeken. Hai ook nait, al zucht e dr altied schier oet. Hai het gain streperg, vetteg hoar, gain board woar kwaalsters in hangen bleven bin-nen. Hannen schoon wòssen, noagels knipt en schounen poetst.

Dr komt n auto aanstoeven, dij hom sikkom van sokken ridt. n Poar hoezen wie-derop blift de slee stoan. Zollen ze hom toch zain hebben ? Dr stappen n poar jongelu oet. Ze laggen haard en roupen: " Zagst dij òl keerl. Niks aan verloren. Wizze weer zo'n zwaarver. Zellen plietsie bellen."
Ze goan loane in noar n hail duur hoes. Hai haar et waiten kent.
Stoer strompelt zwaarver wieder. Hai is in dizze stroate al n keer deur n brom-mer aanreden, dij gewoon deurree. Oarege lu, dij aigenlieks nait in dij stroate pazen deden, hebben hom toun in hoes opnomen en goud verzörgd. Dij haren hom wel begrepen, haren niks vroagd, nait soest. Doar komt zwaarver nou ain-moal in t joar, mainstied in zömmer. Den maait hai t gras of kapt hòlt veur d open heerd.
Lu willen groag dat e bie heur in koamer et, mor dat wil e nait. In keuken bie maid et e zien bord wel leeg. Sloapen dut e in t schuurtje achter in toene.

Inains staait zwaarver veur datzulfde schuurtje. Mit muite stöt e deure open. Snij ligt hier ook in dikke bulten. Eemkes loater zit e in n òl leunstoule, woar beklaiden zo goud as van òfsleten is. n Lutje lampke dut aan n keerske denken. Zwaarver vuilt zuch mui en dij verrekde kopzère is nou wel hail slim. Hai rilt. Gelukkeg vuilt e hier de wind nait, dij aan pannen en aan deure rit. Deur n stuk-kende venstertje stoft wat snij noar binnen. In houke staait n elektries kaggeltje. In t grote hoes hebben ze overal sentroale verwaarmen kregen en dit kaggeltje is doar nou nait meer neudeg. Lu zellen dr wel niks op tegen hebben, dat e t kaggeltje aandut. Mörgen of zo betoalt hai wel.

Verdold-je-mie, wat vuilt zwaarver zuch kòld. Olle peerdedeke over bainen helpt ook nait veul. Toch vaalt e in sloap en al gaauw dreumt e, wat hom anders nait voak overkomt.
Hai zugt gezichten, dij tegen hom laggen. Verroest, dat binnen zien breurs en zusters, dij rondom n kerstboom zitten. Ze komen aal dichterbie. In boom hangt n engeltje, dij tegen hom laagt. n Hail laif wiefke, dij aarms noar hom oetstekt. Jeetje-Minoa nog aan tou, dat is zien moeke en ze zegt ook wat: "Bliede das tr weer bie bist."

Zwaarver vuilt n golf van waarmte deur zuch hingoan.'t Is net as vrouger as moeke hom over kop streek. In kerstboom begunnen aal keerskes te flikkern asof ze laggen en bliede binnen. Noast zulvern balen, dij dudelk gezichten van aal breurs en zusters binnen, hangt n kopern hoorn. Dij het e ja altied zo mooi vonnen en wat speult dij nou n mooie meziek. Zo het e t nog nooit heurd. Hé, doar hangt nog n bale, n rooie, dij anders is as dij zulvern.

Mit woazege ogen kikt zwaarver noar aal dat moois. Rooie bale wort aal mor groter en tot aigen verboazen herkent e zien aigen gezichte op bale. Man, wat liekt dat mooi en d haile femilie is bliede, dat ze hom weer zain. Rooie bale wort nog aal groter en hangt stoef bie n keerske. As dat mor goud gaait. Bale begunt te glimmen en spannen wort hail groot. Gezichte krigt n hail aandere vörm. Zwaarver vuilt de spannen in t lief. Mit baaide hannen gript e noar kop. Den barst rooie bale oetmekoar. Nog eemkes zugt e zien moeke. Den is alles veurbie. Zwaarver vernemt niks meer. Hai is weer thoes.

| | |