Roel Sanders.

Verhoal.

De snijkeunegin

"Moeke. Moust ains kieken. t Snijt om roak. Kin stroade sikkom nait meer zain".
Margje Middelkoop ligt mit heur broken bain achter t glas te koekeloeren. Mout heur aai aan moeke evenpies kwiet. Dat oetrekend zie zo maal te pas komen mos, dou ze mit n koppel wichter aan t maaljoagen was. In t vuur van t spel, haar ze dij rötauto nait aankomen heurd.

d Aandern wazzen daans ontsprongen, mor zie haar n flinke petetter van woagen mitkregen. Haar votdoadelk in smiezen had, dat t mit heur linkerbain laank nait in order was. Lag der zo roar bie. Tonen kon ze nait bewegen.
Bestuurder was votdoadelk stopt en kwam op heur tou rennen. Ok heur kammeroadskes stonden der verbaldereerd bie. Dokter wer woarschaauwd en n stief ketaar loater was ze al op weg noar t hospitoal.

In t zaikenhoes haren ze, noa t zetten - wat dee dat gloepenze zeer der gips omdoan, mor ze mog der hail nait op lopen. Huifde nait in t zaikenhoes te blieven, mor lag nou in koamer, op berre van Thoeszörge, mit zowat haile dag bain aan n schiefloop in locht. Verveelde heur stierlek nou ze nait meer oet vouten kon. Stille liggen was ja niks veur dit wupsteerntje.

Aal t geloer noar boeten begon heur zwoar tegen te stoan. Aal veraandern in heur omgeven beschaauwde t wicht as n kedo oet hemel. Gain wunder, dat ze zo hister heur moeke ruip om es te komen kieken. Soamen zagen ze dit meroakel der netuur zok voltrekken. n Dikke snijdeken dij zok over hoezen, bomen en stroeken lougde.

Zunder dit soort dieverdoatsie kinnen drij weke slim laank duren. Over belaanstellen haar ze ovregens nait te kloagen, mor doch, veur zo'n vrözzelgat vuil t nait mit zo dag deur te bringen.
Moeke gong wel es n tiedje bie heur zitten, mor haar heur aigen beslommerns ja ok nog.
Of en tou, zo as nou huil ze heur wicht wat gezelschop. Ze keken noar boeten, woar aalsmor meer snij underoet dwirrelde. Ok stroatstainen wuiren bedekt mit n dikke loage.

Wat zol Margje geern mit d'aander kinder boeten willen wezen om doar, mit stevels aan, in rond te baanjern. Dizze raaize gong dat aan heur neuze veurbie. Ze kon der ja wel om reren, mor wat schoot ze doar mit op.
t Was nait aans, ze mos t er mor mit doun. Laive koukjes worden der nait bakken. Nog drij weke, din zat t er veur hopelk weer op. Of en tou mog t bain weer evenpies oet toakel, mor noar schoul goan zat der veurlopeg nog nait in.

Paardie lu worden deur t leven droagen, aandern mouten zok der deurhin slepen. Sommege lu schienen veur t gelok geboren te wezen, t waait heur bliekboar zomor aan. Aandern waiten nait hou ze d endjes aan mekoar mouten knubben. Lieden honger, of hebben aaid scheel.
Klaske Middelkoop heurt tot dij leste groep. Geboorteg oet n aarme femilie, woar voader meer in din oet biestaand luip. Doar kon de man ja ok niks aan doun. Wille was der wel, mor pokkel luit dikmoals ofwaiten. Bie minste of geringste weersveraandern lag Derk al plat. Housde din as n peerd mit koliek.

t Zel vervaast nait laank meer duren, veurdat e ofkeurd wordt. Zo was t ja aiglieks gain doun. Hai zag der as n baarg tegenop. Zien inkomen was al nait om over noar hoes te schrieven. As e hailmoal bie hoes zol komen, mos boksemraim nog stiever aantrokken worden. Schroalhaans wer din wis mouder van de pappot bie de Middelkoopjes.
Derk schraabde zok de kop, hou t din wieder mos. Komt tied, komt road wer der wel ains zegd, mor doar koop je gain plak stoede ekstroa veur.

Dokter duurden ze sikkom nait te bellen. Dij zol wel denken.., mor oetendelk kwam man doch aan t berre en schreef hom zoveulste kuur veur.
Kaaste in koamer puulde zowat oet van aal tebletten, dij d ongelokkege slikken mos. Derk zol ok wel nait old worden. Bar sneu, mor ja zo zat t leven nou ainmoal in n kander.

Der binnen nou ainmoal luukse peerden en waarkpeerden. Doch is n swoar leven, as joe wel geern willen, mor joen liggoamelke gesteldhaid let t nait tou. Ie kreeg bie zetten kopzeerde van t kopschraben. t Vaalt ok nait tou, as joe aaltied van aandern ofhankelk binnen. n Hoop dingen wel willen, mor t nait kinnen.

Hai von, dat e zien femilie n bult tekört dee. Veuraal veur zien kinder kon t hom slim begroodden.
Dizze twijde meert 2005, was der n bult snij valen van heb k joe doar. Sikkom n haalf meter was der in nacht omdele valen. n Wondermooi gezicht, dat was woar, mor t brocht wel n bult ongemak mit.
Zoveul haar t lutje volk in heur leven ja nog nooit zain. Volgens kraande was t al sikkom zesentwinneg joar leden, dat er zoveul snij valen was.

Hier in t noorden lag t haile leven doudestieds inains volledeg plat. Wegen wazzen onbegoanboar. Schoulen, febrieken, winkels en ketoren sloten. Elks was destieds slim dounde om t hoes oet te komen en t tougangspad weer wat tougankelk te moaken.

Ondaanks dij ellén haar t volk en in t biezunder de kinder n aibels bult plezaaier. Komplede dörpen wazzen ja van boetenwereld òfsloten. Allent deur locht wazzen ze paartieds nog te bereiken. Mensken wazzen kluusterd aan Radio Noord, dij heur op högte huil van aal kommer en kwel en roadgevens, hou en wat zie t beste doun konden.

Dizze raaize was t nait zo slim. Snijstoevens wazzen oetbleven, van dij gevolgen elk lopend nog wat oet vouten kon. Ok snijplougen wazzen op tied oettrokken om belangriekste wegen snijvrij te moaken. Tonnen zolt wer der streud. Streuwoagens reden of en aan.
Kinder verdrongen heur veur t glas, om heur te vergoapen aan dat moois. Op slee noar schoule tou en smirregs al weer vrij. t Middelboar- en Veurtgezet underwies gaf piep aan Meerten de Snijman. Bussen reden ja nait meer, van dij gevolgen lu van overver schoule nait hoalen konden.
Snijpret allerweegs. t Jonkvolk kon sikkom nait wachten, om noar boeten te goan en te glieden, baggern deur t widde landschop, snijpoppen, glieboanen en snijhutten te baauwen. Tjonge wat gong t er heer.

s Mirregs noa t eten wazzen ze nait meer te holden. t Keboal boetendeure muik overdudelk, dat zie heur biezunder goud vernuverden. Wissen zowat nait, wat ze t eerst of t leste doun zolden.

Ok kinder van Geert en Margje wazzen as n koppel jonge lammer deure oetvlogen. Muts op, sjale om, stevels aan en haandsken aan, al zellen dij lesten wel rad oettrokken worden. Snijbalen soesden deur locht en lag en gebölk nait van de locht.
Olden achter t roam haren plezaaier om dit opschoten jonkgoud. Wazzen ok ja ainmoal jong west.

Achter t glas bie Middelkoop, zat aans n wichtje mit neuze plat tegen t roam drokt. Zie haar aan al t gejuchter paart noch dail. Drij weke lag zie al mit n gipspoot in berre. Kon naauw op en dele, loat stoan noar boeten.
Slim begrodelk, mor t was ja nait aans. Wichter zwaaiden nou en din noar dij pechvogel. Margje was aans ok steevaast van pertij west. Dit moal stond, of nog beder, zat ze aan kaande en mos t gedou van n aander kaande bekieken. Dat dee slim zeer. Heur snoetje ston din ok nait op mooi weer.

Buurwicht Anna haar t snoetwaark van dij zielepoot wel zain en ruip kammeroaden en kammeroadskes bie n kander veur overleg.
Margje haar wel deur, dat t over heur gong, den regelmoateg gloepde d'ain of d'aander heur richten op. Ok d'aarms en bainen deden in t overleg beheurelk mit.
Endelk wazzen ze der schienboar oet. Elks gong ziens- of heurswege.

Thoes werden snijschoeven en zólfs n poar kruikoaren op batterij hold. Margje keek heur d'ogen oet bie zoveul bedrieveghaid. Snij wer under heur ogen in toene verzoameld. Paardie kinder wazzen aan t rollen goan. d' Aine koegel noa d'aandre rolde richten heur woonderij. n Poar grode jongkerels stoapelden ze op tot n groot baauwwaark.

Noa n zetje, kwam der wat lien in t gehail. n Snijhut gruide deur heur haanden under heur roam. Zo beleefde zie doch nog n bult plezaaier, ok al was ze der zölf din nait mit bezeg.
Moeke zörgde veur wat sukkeloademelk en vond, dat dij haarde waarkers boeten ok wel wat waarms in t pokkeltje verdaind haren. Per slot van reken pebaaierden zie t ok veur heur dochter Margje, dij aan kaande zitten mos bie dizze snijpret, wat aanvoarboarder te moaken. Dizze bliek van woarderen gong der bie de baauwers meroakel in. Dit geboar van mitleven dee heur starvenswoar goud en mog wel beloond worden.

Noa n dikke twij uur tamtaaiern werd dudelk, wat ze in t zin haren. Muren van n kesteel stonden al overende en n poar olle plaanken zörgden veur t dak. Doarop kwam weer n dikke bult snij. n Deure en n stel roamen muiken t zwikkie zowat of. Nou mos der nog n vlagge bovenop, din was t baauwwaark ja kloar. n Hoes veur n Keunegin, mor wel mos der aiglieks wonen. As bie ofsproak keken ze richten roam, woar Margje sikkom net zo genoot as waarkers zölf.

Zunder woorden wazzen ze der al oet. Heur snijkeunegin was: Margje Middelkoop. Aiglieks mos ze evenpies noar binnen kinnen, om toavel, stoulen en kaaste te bekieken. Slotvraauwe mos heur bezit doch aiglieks van aal kaanten bekieken kinnen.

Noa veul vieven en zessen was t endelk zo wied. Buurvraauw muik van n stok kerton rad n krone. Moeke sluig heur n as mandel n bonde wollen deken om scholders. n Keunegin kin aans nait deur snij baanjern, mos ja droagen worden.
Hans wis der wel wat op. Hai wol heur wel op koare rondrieden. Bie noader inzain leek t voader doch beder, dat putje van hom over te nemen. Hail zol t wicht wel noar boeten droagen.

t Jong kon wel mit t haile zwikkie understeboven lazern, din was t wicht ja nog wieder van hoes. Kerel nog aan tou, je mossen der ja nait aan denken.
Derk haar zok goud inpakt, net as moeke mit Margje doan haar. Kolde mog heur nait te pakken kriegen. Haren ja nou al noareghaid zat. Ok zölf mos e zok wat woaren. Gelokkeg kreeg e al rad hulp van n poar noabers. Buurman Jans kwam mit invoalidewoagen van zien ol moeke aanzetten. n Dikke wollen deken was der invlijd.

Was wel n hail gehaaister veur Margje mit n kleur as vuur in heur 'golden koetse' zat. Bain stopt in n plestik puude. n Ekstroa deken as keuneginnemandel stief om heur tou. n Puntmutse under krone op t heufd. Zo was ze goud inpakt. t Was ja net echt.

'Majesteit' hebben ze mit verainde krachten t haile pelais loaten zain. t Banjerde der om wel t mainste wille aan dizze middeg had haar. Kinder mit glenrode snoeten van kolde of Margje mit rode snoede van opwinden. Speulde t spel nuver mit en vergat derbie, dat de snijpret sikkom aan heur veurbie goan was.

Snijkeunegin! Wenneer ze aanderdoags vanoet heur oetkiekpost kikt noar 'heur' pelais, krigt ze hoast nog n kloede in haals. Blikskoaters wat haren ze heur in t spel n aibels mooie rolle toudocht.

Wel haar dat nou dinken kind? In ploats van boetenspel, was ze bomberdeerd tot keunegin van t spel. Der binnen n bult foto's nomen. Ze was slim benijd, wat doarvan worden was. Meschain kwam der wel n ploatje in t ploatselk bokkebladje.
Swoar de pest in, haar ze had aan heur 'lamme pode'. Deur t gedrag van heur buurtgenoten, zowel groot as klaain, was t doarom n dag mit n golden raande worden. n Dag om nooit meer te vergeten. Ze zel 'speulers' der aiveg daankboar veur blieven.